Một vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc t

Một vấn đề nóng bỏng, gây bức xúc trong dư luận xã hội cả nước hiện nay là tình trạng ô nhiễm môi trường sinh thái do các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người gây ra. Vấn đề này ngày càng trầm trọng, đe doạ trực tiếp sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, sự tồn tại, phát triển của các thế hệ hiện tại và tương lai. Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH hiện nay không chỉ là đòi hỏi cấp thiết đối với các cấp quản lí, các doanh nghiệp mà đó còn là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và của toàn xã hội.

Trong những năm đầu thực hiện đường lối đổi mới, vì tập trung ưu tiên phát triển kinh tế và cũng một phần do nhận thức hạn chế nên việc gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường chưa chú trọng đúng mức. Tình trạng tách rời công tác bảo vệ môi trường với sự phát triển kinh tế - xã hội diễn ra phổ biến ở nhiều ngành, nhiều cấp, dẫn đến tình trạng gây ô nhiễm môi trường diễn ra phổ biến và ngày càng nghiêm trọng. Đối tượng gây ô nhiễm môi trường chủ yếu là hoạt động sản xuất của nhà máy trong các khu công nghiệp, hoạt động làng nghề và sinh hoạt tại các đô thị lớn. Ô nhiễm môi trường bao gồm 3 loại chính là: ô nhiễm đất, ô nhiễm nước và ô nhiễm không khí. Trong ba loại ô nhiễm đó thì ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn, khu công nghiệp và làng nghề là nghiêm trọng nhất, mức độ ô nhiễm vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép.
Tình trạng ô nhiễm môi trường nêu trên có nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan khác nhau, song tập trung ở các nguyên nhân chủ yếu sau đây:

Thứ nhất, những hạn chế, bất cập của cơ chế, chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và việc tổ chức thực hiện của các cơ quan chức năng. Theo thống kê của Bộ Tư pháp, hiện nay có khoảng 300 văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường để điều chỉnh hành vi của các cá nhân, tổ chức, các hoạt động kinh tế, các quy trình kỹ thuật, quy trình sử dụng nguyên liệu trong sản xuất. Tuy nhiên, hệ thống các văn bản này vẫn còn chưa hoàn thiện, thiếu đồng bộ, thiếu chi tiết, tính ổn định không cao, tình trạng văn bản mới được ban hành chưa lâu đã phải sửa đổi, bổ sung là khá phổ biến, từ đó làm hạn chế hiệu quả điều chỉnh hành vi của các cá nhân, tổ chức, các hoạt động kinh tế... trong việc bảo vệ môi trường.

Thứ hai, quyền hạn pháp lí của các tổ chức bảo vệ môi trường, nhất là của lực lượng Cảnh sát môi trường chưa thực sự đủ mạnh, nên đã hạn chế hiệu quả hoạt động nắm tình hình, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Các cở sở pháp lí, chế tài xử phạt đối với các loại hành vi gây ô nhiễm môi trường và các loại tội phạm về môi trường vừa thiếu, vừa chưa đủ mạnh, dẫn đến hạn chế tác dụng giáo dục, phòng ngừa, răn đe đối với những hành vi xâm hại môi trường. Rất ít trường hợp gây ô nhiễm môi trường bị xử lí hình sự; còn các biện pháp xử lí khác như buộc phải di dời ra khỏi khu vực gây ô nhiễm, đóng cửa và đình chỉnh hoạt động của các cơ sở gây ô nhiễm môi trường cũng không được áp dụng nhiều, hoặc có áp dụng nhưng các cơ quan chức năng thiếu kiên quyết, doanh nghiệp trây ỳ nên cũng không có hiệu quả.

Thứ ba, các cấp chính quyền chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức đối với công tác bảo vệ môi trường, dẫn đến buông lỏng quản lí, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát về môi trường. Công tác thanh tra, kiểm tra về môi trường của các cơ quan chức năng đối với các cơ sở sản xuất dường như vẫn mang tính hình thức, hiện tượng “phạt để tồn tại” còn phổ biến. Công tác thẩm định và đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư còn tồn tại nhiều bất cập và chưa được coi trọng đúng mức, thậm chí chỉ được tiến hành một cách hình thức, qua loa đại khái cho đủ thủ tục, dẫn đến chất lượng thẩm định và phê duyệt không cao.

Thứ tư, công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường trong xã hội còn hạn chế, dẫn đến chưa phát huy được ý thức tự giác, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, cộng đồng trong việc tham gia gìn giữ và bảo vệ môi trường.

Thứ năm, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác bảo vệ môi trường còn hạn chế; phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác kiểm tra chưa đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn. Do đó, trong nhiều trường hợp, đoàn kiểm tra không thể phát hiện được những thủ đoạn tinh vi của doanh nghiệp thải các chất gây ô nhiễm ra môi trường.
Bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình CHN, HĐH hiện nay là yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các tổ chức, doanh nghiệp và của mọi công dân. Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về bảo vệ môi trường, điển hình là Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị (Khoá IX) về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước; Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 21/01/2009 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ Chính trị; Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi); các nghị định của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Bảo vệ môi trường... Các chỉ thị, nghị quyết, văn bản pháp quy này đi vào cuộc sống đã bước đầu tạo ra một số chuyển biến tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường, song vẫn còn nhiều mặt chưa đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn. Để ngăn chặn, khắc phục và xử lí có hiệu quả những hành vi gây ô nhiễm môi trường, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu sau đây:

Một là, tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó những chế tài xử phạt (cưỡng chế hành chính và xử lí hình) phải thực sự đủ mạnh để đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm. Bên cạnh đó, cần xây dựng đồng bộ hệ thống quản lí môi trường trong các nhà máy, các khu công nghiệp theo các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời tổ chức giám sát chặt chẽ nhằm hướng tới một môi trường tốt đẹp và thân thiện hơn với con người.

Hai là, tăng cường công tác nắm tình hình, thanh tra, kiểm tra, giám sát về môi trường (thường xuyên, định kỳ, đột xuất); phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn, nhất là giữa lực lượng thanh tra môi trường với lực lượng cảnh sát môi trường các cấp, nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lí kịp thời, triệt để những hành vi gây ô nhiễm môi trường của các tổ chức, cá nhân. Đồng thời, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác môi trường; trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại để phục vụ có hiệu quả hoạt động của các lực lượng này.

Ba là, chú trọng công tác quy hoạch phát triển các khu, cụm, điểm công nghiệp, các làng nghề, các đô thị, đảm bảo tính khoa học cao, trên cơ sở tính toán kỹ lưỡng, toàn diện các xu thế phát triển, từ đó có chính sách phù hợp; tránh tình trạng quy hoạch tràn lan, thiếu đồng bộ, chồng chéo như ở nhiều địa phương thời gian vừa qua, gây khó khăn cho công tác quản lí nói chung, quản lí môi trường nói riêng. Đối với các khu công nghiệp, cần có quy định bắt buộc các công ty đầu tư hạ tầng phải xây dựng hệ thống thu gom, xử lí nước thải tập trung hoàn chỉnh mới được phép hoạt động, đồng thời thường xuyên có báo cáo định kỳ về hoạt động xử lí nước thải, rác thải tại đó.

Bốn là, chú trọng và tổ chức thực hiện nghiêm túc việc thẩm định, đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư, trên cơ sở đó, cơ quan chuyên môn tham mưu chính xác cho cấp có thẩm quyền xem xét quyết định việc cấp hay không cấp giấy phép đầu tư. Việc quyết định các dự án đầu tư cần được cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích đem lại trước mắt với những ảnh hưởng của nó đến môi trường về lâu dài. Thực hiện công khai, minh bạch các quy hoạch, các dự án đầu tư và tạo điều kiện để mọi tổ chức và công dân có thể tham gia phản biện xã hội về tác động môi trường của những quy hoạch và dự án đó.

Năm là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về môi trường trong toàn xã hội nhằm tạo sự chuyển biến và nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường, trách nhiệm xã hội của người dân, doanh nghiệp trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường; xây dựng ý thức sinh thái, làm cho mọi người nhận thức một cách tự giác về vị trí, vai trò, mối quan hệ mật thiết giữa tự nhiên - con người - xã hội.

Results (English) 1:

A hot issue, entail the pressing social public opinion in the country at present is the condition of ecological environment caused by the production and living of people cause. This problem looms, threatening directly the socio-economic development, sustainable development, the survival of the current generation and the future. Solve the problem of environmental pollution in speeding CNH, the current OS is not only the urgent requirement to manage, the business that it is the responsibility of both the political system and of society as a whole.In the early years made the DOI MOI policy, because of the focus on economic development priorities, and also due in part to the limited awareness of economic development with environmental protection has not focused properly. Status of integral environmental protection with the socio-economic development takes place in many sectors and many levels, result in polluting the environment condition taking place increasingly serious and widespread. The object of environmental polluters mostly manufacturing operations of the plant in the industrial zone, village activities and living in the big city. Environmental pollution includes 3 main types are: soil contamination, water pollution and air pollution. Of the three types of pollution, the air pollution in big cities, industrial and craft village is the most serious, pollution levels exceeding several times the standard.Environmental pollution condition mentioned above are more subjective, objective cause vary, but the focus in the primary for the following:Firstly, the limitations, inadequate mechanisms, policies and legislation on environmental protection and the implementation of the relevant authorities. According to statistics of the Ministry of Justice, there are now about 300 legal texts on the protection of the environment to regulate the conduct of individuals, institutions, economic activities, the technical processes, the use of raw materials in production. However, this writing system was still incomplete, missing sync, lack of information, high stability, the new document status is issued not long ago had to modify, complement is quite popular, from which limit the effect to adjust the behavior of the individual, the Organizationeconomic activities, ... in protecting the environment.Second, the legal powers of the environmental protection organization, especially of the environmental police force has not really strong enough, should have limited the performance took over the situation, detecting, fighting, stop the violations of the law on the protection of the environment. The legal basis, the penalties for the kind of behavior that cause environmental pollution and other environmental crimes were lacking, both ailing, resulting in limiting the effect of education, prevention, and deterrence against the invasive behavior of environment. Very few cases of polluting the environment were criminal processing; also other treatment measures such as forced to relocate out of the area pollutes, closed and family activity of the environmental pollution causing establishments also may not apply, or are applied but the authorities lack of resolute, passive trây business should also not effective.On Tuesday, the authorities have not fully aware and care properly for the work on environmental protection, leading to tossed managed, irresponsible in testing, environmental monitoring. Inspection, environmental inspections by the competent authorities with regard to the manufacturing base seems still forms, the phenomenon of "punishment to exist" is also common. Impact evaluation and environmental impact assessment for the project to exist many inadequacies and has not been properly respected, even just to be conducted formally through the speakers, something for all procedures, resulting in the quality evaluation and approval is not high.On Wednesday, the propaganda, education on environmental protection in society are limited, resulting in yet to uphold self-discipline, responsibility of the organizations and individuals involved in the community, preserve and protect the environment.Thursday, professional level, of professional staff who are dedicated to protecting the environment are limited; technical means to serve check not meet demands of practicality. Therefore, in many cases, the audit group does not detect the sophisticated tricks of the waste business of contaminants into the environment.Ecological environment protection in the process of the current OS, CHN is urgent poses for the political system, the ministries, organizations, businesses and of all citizens. Well aware of the importance of this issue, the years the party and State have issued many policies and guidelines on the protection of the environment, such as resolution No. 41-NQ/TW dated 15/11/2004 the Politburo (Class IX) on the protection of the environment in bolstering CNH, OS, country; Directive No. 29-CT/TW on January 21, 2009 by the Secretariat to continue to implement resolution No. 41-NQ/TW of the Politburo; The environmental protection law (revised); the Decree of the Government guidelines on environmental protection laws and. .. The directives, resolutions, legal documents goes to life was initially generated some positive shifts in environmental protection activities, but still many aspects do not meet demands of practicality. To prevent, correct and handle effectively the behaviors to pollute the environment, need to synchronize some of the following solutions:One is to further improve the legal system on the protection of the environment in which these penalties (administrative coercion and picture processing) are really strong enough to afford deterrence the offending object. Besides, the sync should be developed for environmental management systems in factories, industrial zones according to international standards, and to closely monitor organisations towards a nice environment and more friendly with humans.Two is to strengthen, grasp the situation, inspection, testing, environmental monitoring (routine, periodic, irregular); close collaboration between the specialized agencies, particularly the environmental inspection force with the environmental police force at all levels, aimed at detecting, preventing and dealing promptly, thoroughly these behaviors to pollute the environment of the organization or individual. At the same time, the capacity for professional staff who are dedicated to the work environment; equipped with modern technical facilities to serve as effective operation of these forces.Thirdly, focusing on business development zones, clusters, industrial premises, villages, municipalities, ensure the high scientific, based on measured trends, comprehensive development, from which the appropriate policy; avoid projecting spills, missing sync, overlapping as in many local time, making it difficult for the General management, management of the environment in particular. As for the industrial park, there needs to be regulations required companies to infrastructure investment to build the collection system, waste water treatment, complete pull operation, while a regular periodic reports on the sewage, the garbage in it.The four are, focus and organization taken seriously the evaluation, environmental impact assessment for the project, based on that, Commandant of professional bodies for the authority to consider whether the decision not to license investment. Deciding the investment project should be considered thoroughly between the immediate benefit to those affected by it to the environment in the long term. Made public, transparent planning, investment projects and create conditions for every organization and citizens can join the social review of the environmental impact of the plan and that project.The year was, stepping up the propaganda, education on the environment in the whole society in order to create the upheaval and awareness raising, legal Executive aware of environmental protection, social responsibility and enterprise of the people, in preserving and protecting the environment; construction of ecological consciousness, make people aware in a self-awareness about the location, role, the relationship between natural-people-society.